Hoe start ik een rechtszaak?
Heeft u een probleem met een persoon of bedrijf? Of heeft u toestemming nodig van de rechter? Dan kunt u een rechtszaak starten. U kunt ook naar de rechter als u een probleem heeft met de overheid. Bijvoorbeeld met de gemeente of de Belastingdienst. Voordat u een rechtszaak start, moet u weten naar welke rechter u kunt. En of u een advocaat nodig heeft.
Naar de rechter
Als u een rechtszaak wilt starten, moet u eerst weten bij welke rechter u moet zijn. Dit hangt af van uw probleem. U kunt naar de:
kantonrechter. Bijvoorbeeld als u een probleem heeft met uw verhuurder.
civiele rechter. Bijvoorbeeld bij een echtscheiding.
bestuursrechter. Bijvoorbeeld bij een probleem met uw bijstandsuitkering.
Kies hieronder uw situatie.
Bij een rechtszaak is een advocaat niet altijd verplicht, maar vaak wel verstandig.
Heeft u snel een uitspraak nodig?
Als u snel een beslissing van de rechter nodig heeft, kunt u een kort geding ('spoedprocedure') starten. Een kort geding tegen de overheid heet een 'voorlopige voorziening'.
Kies uw situatie:
Ik heb een probleem met een persoon of bedrijf
Probeer een probleem met een persoon of bedrijf altijd eerst samen op te lossen. Ga met de andere partij in gesprek, of stuur een brief of e-mail. Lukt dat niet? Dan kunt u hulp vragen aan een mediator of Geschillencommissie.
Soms lukt het niet om tot een oplossing te komen. Dan kunt u de rechter vragen om uitspraak te doen. U kunt naar de kantonrechter of naar de civiele rechter. Dit hangt af van uw probleem.
Naar de kantonrechter
U kunt naar de kantonrechter als uw probleem gaat over:
een bedrag tot € 25.000
uw werkgever
uw verhuurder
een bedrijf waar u iets kocht
een consumentenkrediet. Bijvoorbeeld een lening bij een bank.
U kunt zelf de rechtszaak starten. U mag een advocaat om hulp vragen. Dit is verstandig, maar niet verplicht.
Dagvaarding kantonrechter
Om de rechtszaak te starten, begint u met een dagvaarding. Dit is een uitnodiging aan de ander om voor de kantonrechter te komen. In de dagvaarding legt u het probleem uit, en u geeft aan wat u wilt. Bijvoorbeeld dat de ander u betaalt. De ander is niet verplicht om naar de rechtszaak te komen.
Heeft u een advocaat? Dan maakt hij de dagvaarding. En hij zorgt dat de dagvaarding bij de andere partij en bij de rechtbank terechtkomt.
Wilt u zonder advocaat naar de rechter? Dan heeft u een deurwaarder nodig. De deurwaarder kan de dagvaarding maken. En hij stuurt deze naar de andere partij en naar de rechtbank.
Hierna gaat de rechter met uw zaak aan de slag. U krijgt een brief van de rechtbank. Hierin staat hoe de rechtszaak verdergaat.
Naar de civiele rechter
U kunt naar de civiele rechter als uw probleem gaat over:
een bedrag van meer dan € 25.000
iets wat niet in geld is uit te drukken. Bijvoorbeeld een burenruzie over geluidsoverlast. Of een probleem bij het verdelen van een erfenis.
Om een rechtszaak te starten bij de civiele rechter heeft u verplicht een advocaat nodig.
Dagvaarding civiele rechter
Om de rechtszaak te starten, begint uw advocaat met een dagvaarding. Dit is een uitnodiging aan de ander om voor de civiele rechter te komen. In de dagvaarding legt u het probleem uit. En u geeft aan wat u wilt. De ander is niet verplicht om naar de rechtszaak te komen.
Uw advocaat maakt de dagvaarding. De deurwaarder zorgt dat de dagvaarding terechtkomt bij de andere partij en bij de rechtbank.
Daarna gaat de rechter aan de slag met de zaak. Uw advocaat kan u vertellen hoe de rechtszaak verdergaat.
Ik heb toestemming van de rechter nodig
Soms heeft u toestemming van de rechter nodig. Bijvoorbeeld als u wilt scheiden of als u bewindvoering wilt aanvragen.
Voor toestemming kunt u naar de kantonrechter of de civiele rechter. Dit hangt af van uw zaak. Neem hiervoor contact op met een van onze juristen.
Ik heb een probleem met de overheid
Bent u het niet eens met een beslissing van een overheidsinstantie, zoals de gemeente, UWV of de Belastingdienst? Bijvoorbeeld over uw bijstand of over een omgevingsvergunning? Dan kunt u protesteren tegen die beslissing. Dit heet 'bezwaar maken'.
In de beslissing staat hoe u bezwaar maakt. U kunt hulp vragen aan een advocaat. Dit is niet verplicht.
Gegrond of ongegrond bezwaar
Maakt u bezwaar, bijvoorbeeld bij UWV of de gemeente? Dan krijgt u van hen een nieuwe beslissing. Daarin staat of zij uw bezwaar 'gegrond' of 'ongegrond' verklaren.
Bij een gegrond bezwaar is de overheidsinstantie het met u eens. De eerste beslissing geldt dan niet meer. Bij een ongegrond bezwaar zijn zij het niet eens met uw bezwaar. De eerste beslissing blijft dan gelden.
Bent u het niet eens met de reactie op uw bezwaar? Bijvoorbeeld over uw WW-uitkering of bijstand? Dan kunt u protesteren bij de bestuursrechter. Dit heet 'in beroep gaan'.
In beroep bij de bestuursrechter
In de reactie op uw bezwaar staat bij welke bestuursrechter u in beroep kunt gaan. En binnen hoeveel tijd u dit moet doen. U kunt de hulp van een advocaat vragen, maar dit is niet verplicht.
Tijdelijke oplossing
Soms is er haast bij het krijgen van een uitspraak. Bijvoorbeeld als het over uw uitkering gaat en u door de beslissing geldproblemen krijgt. U moet dan altijd in bezwaar of beroep gaan tegen de beslissing. Maar u kunt daarnaast een rechtszaak starten om snel uitspraak van de rechter te krijgen. U vraagt de rechter dan om een tijdelijke oplossing. Dit heet een 'voorlopige voorziening'.
Klacht overheidsinstantie
Gaat uw probleem over iets anders dan een beslissing van een overheidsinstantie? Heeft u bijvoorbeeld een klacht over een medewerker van de gemeente of de Belastingdienst? Dan kunt u uw klacht daar melden. Op de website van de overheidsinstantie vindt u de klachtenprocedure.
Komt u er met de overheidsinstantie niet uit? Dan kunt u de klacht vaak ook sturen naar de Nationale ombudsman.
Wordt uw klacht niet opgelost? Neem dan contact op met een van onze juristen.