Overslaan en naar de inhoud gaan
Ga meteen naar

Wanneer heeft u recht op bijstand?

U heeft recht op een bijstandsuitkering als u aan deze voorwaarden voldoet:

  • U bent Nederlander of u heeft een geldige verblijfsvergunning.
  • U bent 18 jaar of ouder.
  • U woont in Nederland.
  • U heeft geen recht op een andere uitkering.
  • U heeft onvoldoende inkomen of vermogen om te kunnen leven.

Ook moet u laten zien dat u er alles aan doet om werk te zoeken en te houden.

U heeft niet te veel vermogen

Om recht te hebben op een bijstandsuitkering, mag u niet te veel 'vermogen' hebben. Vermogen is bijvoorbeeld spaargeld, een erfenis of waardevolle spullen zoals een auto. De spullen van alle gezinsleden tellen mee.

Uw vermogen mag maximaal € 15.210 zijn als u getrouwd bent, samenwoont of alleenstaand ouder bent. Woont u alleen? Dan mag uw vermogen maximaal € 7.605 zijn.

Ook uw koophuis valt onder uw vermogen. Is de waarde van uw woning hoger dan uw hypotheek? Dan is er overwaarde. Het hangt af van de overwaarde van uw woning of u recht heeft op bijstand.

Hoe vraagt u bijstand aan?

U vraagt een bijstandsuitkering digitaal aan bij UWV of persoonlijk bij uw gemeente. Woont u in een inrichting of heeft u geen vaste woon- of verblijfplaats? Dan vraagt u de uitkering aan bij de gemeente.

Vanaf wanneer krijgt u geld?

U krijgt pas geld als de gemeente beslist dat u recht heeft op de uitkering. Meestal beslist de gemeente binnen 8 weken na uw schriftelijke aanvraag.

Heeft u recht op bijstand? Dan is de startdatum van uw bijstandsuitkering de datum waarop u zich voor het eerst heeft gemeld voor bijstand. U krijgt uw eerste betaling dus met terugwerkende kracht.

Heeft de gemeente 4 weken na uw schriftelijke aanvraag nog geen beslissing genomen? Dan heeft u vaak recht op een voorschot. U krijgt dan alvast een deel van de uitkering.Soms is de startdatum niet de datum van uw eerste melding. Bijvoorbeeld omdat u op die datum nog recht heeft op een andere uitkering. Uw bijstandsuitkering begint dan later.

Extra regels voor jongeren tussen 18 en 27 jaar

Bent u tussen de 18 en 27 jaar? Dan zijn er extra regels. Nadat u zich heeft gemeld voor bijstand, geldt eerst een zoektijd van 4 weken. Binnen deze 4 weken moet u actief op zoek gaan naar werk of een opleiding. Doet u dat niet? Dan heeft u geen recht op bijstand.

U krijgt ook geen bijstandsuitkering als u:

  • recht heeft op studiefinanciering
  • onderwijs kunt volgen dat door de overheid wordt betaald. Zoals het Voortgezet algemeen volwassenenonderwijs (Vavo) of een BBL-opleiding.

Na de zoektijd

Na de zoektijd van 4 weken kunt u de bijstandsuitkering officieel aanvragen. Beslist de gemeente dat u recht heeft op bijstand? Dan krijgt u bijstand vanaf de eerste melding. U krijgt dus ook bijstand over de zoektijd van 4 weken.

Hoe hoog is uw bijstandsuitkering?

Het bedrag dat u kunt krijgen, heet de bijstandsnorm. Dit bedrag hangt af van uw situatie.

  • Bent u getrouwd of heeft u een gezamenlijke huishouding?

Als u getrouwd bent of een gezamenlijke huishouding heeft, krijgt u 100% van het netto minimumloon.

  • Woont u alleen of bent u alleenstaande ouder?

Als u alleen woont of alleenstaand ouder bent, ontvangt u 70% van het netto minimumloon. Een alleenstaande ouder krijgt daarnaast ook een kindgebonden budget. Dit is een extra vergoeding voor kinderen tot 18 jaar.

  • Woont u samen met huisgenoten?

Heeft u geen gezamenlijke huishouding maar woont u wel samen met andere volwassenen? Dan gaat uw bijstand misschien omlaag. Want u kunt de kosten voor bijvoorbeeld huur en energie met elkaar delen. Dit heet de kostendelersnorm. Hoe meer kostendelers, hoe lager uw bijstandsuitkering.

Huisgenoten onder de 27 jaar

Vanaf 2023 tellen uw inwonend kind of andere huisgenoten tot 27 jaar niet mee als kostendeler. Uw bijstand gaat niet omlaag.

Bent u jonger dan 27 jaar en heeft u bijstand? Dan gaat uw bijstand omlaag als u met uw ouders of andere volwassenen vanaf 27 jaar woont. Hun inkomen telt mee voor de kostendelersnorm.

  • Bent u 18, 19 of 20 jaar?

Als u 18, 19 of 20 jaar bent, krijgt u minder bijstand omdat uw ouders 'onderhoudsplichtig' zijn. Dit betekent dat zij moeten betalen voor bijvoorbeeld uw eten, onderdak en opleiding.

Is dit niet mogelijk? Dan krijgt u soms toch een hogere uitkering. Bijvoorbeeld als:

  • uw ouders niet genoeg geld hebben
  • u geen contact heeft met uw ouders
  • uw ouders niet meer leven
  • Woont u in een instelling?

Als u in een instelling woont, krijgt u minder bijstand. Hoe hoog uw uitkering is, hangt af van uw situatie. Heeft u hier vragen over? Neem dan contact op met een van onze juristen.

Bent u 18, 19 of 20 jaar en woont u in een instelling? Dan heeft u geen recht op bijstand.

Meer informatie over dit onderwerp
  • Wanneer heb ik geen recht op bijstand?

    Voldoet u aan alle voorwaarden? Dan kunnen er toch uitzonderingen zijn waardoor u geen recht heeft op een bijstandsuitkering. Bijvoorbeeld als u:

    • in de gevangenis zit
    • in militaire dienst bent
    • langer dan 4 weken buiten Nederland verblijft
    • studiefinanciering krijgt of daar recht op heeft
    • 18, 19 of 20 jaar bent én in een inrichting woont
    • onbetaald verlof heeft
    • tussen de 18 en 27 jaar bent én uw verplichtingen niet wil nakomen. Bijvoorbeeld de verplichting om werk te zoeken.
  • Hoe lang kan ik een bijstandsuitkering krijgen?

    Zolang er niets verandert in uw situatie, blijft u een bijstandsuitkering ontvangen. Uw bijstandsuitkering stopt als u de AOW-leeftijd bereikt.

    AOW-leeftijd

    Als u de AOW-leeftijd bereikt, krijgt u een AOW-uitkering. Soms ontvangt u ook een pensioen dat u via uw werkgevers heeft opgebouwd.

    Aanvullende bijstand

    Soms heeft u recht op een 'AIO-aanvulling'. U krijgt dan extra geld. U kunt deze aanvullende bijstand aanvragen als u:

    • geen volledige AOW krijgt
    • geen andere inkomsten heeft
    • niet te veel vermogen heeft

    U vraagt de aanvullende bijstand aan bij de gemeente. De hoogte van de AIO-aanvulling hangt af van:

    • of u getrouwd, samenwonend of alleenstaand bent
    • uw gezamenlijk inkomen
    • uw gezamenlijk vermogen
  • Moet ik alimentatie vragen aan mijn ex-partner als ik bijstand heb?

    Ja. De gemeente wil meestal dat u uw ex-partner om kinderalimentatie of partneralimentatie vraagt. Als u alimentatie krijgt, wordt uw bijstand lager.

    Bijstand en kinderalimentatie

    Heeft u recht op kinderalimentatie voor uw kinderen tot 21 jaar? Dan kan de gemeente u dwingen om kinderalimentatie te eisen van uw ex-partner.

    Is er een uitspraak van de rechter over de kinderalimentatie? Dan kunt u het LBIO of een deurwaarder om hulp vragen. Is er nog geen uitspraak van de rechter? Dan heeft u een advocaat nodig om kinderalimentatie te eisen. 

    Eist u geen kinderalimentatie van uw ex-partner? Dan trekt de gemeente het alimentatie-bedrag waar u recht op heeft af van uw bijstand. 

    Bijstand en partneralimentatie

    Waren u en uw ex-partner getrouwd? Of had u een geregistreerd partnerschap? Dan is er meestal een uitspraak van de rechter waarin staat of u partneralimentatie krijgt. U moet van de gemeente naar het LBIO of een deurwaarder als uw ex-partner de alimentatie niet betaalt.

    Is er geen uitspraak van de rechter over partneralimentatie? Dan kan de gemeente u dwingen om partneralimentatie van uw ex-partner te eisen. Hiervoor heeft u een advocaat nodig.

    Afkopen partneralimentatie

    Soms spreekt u bij de scheiding af dat u geen partneralimentatie krijgt. Of maakt u afspraken over het afkopen van partneralimentatie. Komt u na de scheiding in de bijstand? Dan kan de gemeente van u eisen dat u toch partneralimentatie vraagt aan uw ex-partner. Hiervoor heeft u een advocaat nodig.

  • Mag ik naar het buitenland als ik bijstand heb?

    U mag 4 weken per jaar naar het buitenland als u recht op bijstand heeft. Heeft u de AOW-leeftijd? Dan mag u maximaal 13 weken naar het buitenland. De gemeente kan toestemming geven om langer in het buitenland te blijven. Bijvoorbeeld voor een medische behandeling.

    U bent verplicht om uw verblijf in het buitenland te melden aan uw gemeente. Blijft u langer in het buitenland dan u heeft gemeld? Dan heeft dit gevolgen voor uw uitkering.

  • Heb ik recht op bijstand zonder vaste woon- of verblijfplaats?

    Ja. Zonder vaste woon- of verblijfplaats heeft u recht op een bijstandsuitkering.

    Wel ingeschreven bij de gemeente

    Staat u ingeschreven bij de gemeente? Dan kunt u bij die gemeente bijstand aanvragen. U bent dan wel verplicht om door te geven waar u echt verblijft.

    Niet ingeschreven bij de gemeente

    Staat u niet ingeschreven bij de gemeente? Dan kunt u een daklozenuitkering aanvragen bij de gemeente waar u verblijft. U moet hiervoor een briefadres hebben. Dit is een adres van iemand anders waar u uw post ontvangt. Zo bent u zonder woonadres toch bereikbaar voor de overheid.

    Een briefadres kan het adres zijn van:

    • familie, vrienden of bekenden. U heeft toestemming nodig van degene die op het adres woont.
    • een instelling. Bijvoorbeeld het Leger des Heils. U heeft toestemming nodig van de instelling.

    Een briefadres mag geen postbus zijn.

    Lukt het niet om een briefadres te krijgen bij familie, bekenden of een instelling? Dan krijgt u een briefadres van de gemeente. Meestal is dat het adres van het gemeentehuis. Vraag bij uw gemeente hoe u zich inschrijft voor het briefadres.

Terug naar boven Shape