Overslaan en naar de inhoud gaan
Ga meteen naar

Wonen in Nederland

Volgens het Europees recht mag u als burger van een EU-land, EER-land of Zwitserland in Nederland wonen. U heeft geen verblijfsvergunning nodig. Wilt u langer dan 3 maanden in Nederland wonen? Dan gelden er voorwaarden. 

Korter dan 3 maanden

Als u korter dan 3 maanden in Nederland wil wonen, heeft u alleen een geldig paspoort nodig. En u mag geen gevaar zijn voor de openbare orde. U mag bijvoorbeeld geen strafblad hebben.

Langer dan 3 maanden

Wilt u langer dan 3 maanden in Nederland wonen? Dat kan in de volgende situaties:

  • U bent werknemer, zelfstandige of werkzoekende. Dit heet ‘economisch actief’.
  • U heeft genoeg geld om van te leven en u heeft een zorgverzekering. Dit heet ‘economisch niet-actief’.
  • U staat ingeschreven als student. U heeft genoeg geld om van te leven en u heeft een zorgverzekering.

Als u langer dan 4 maanden in Nederland woont, moet u zich inschrijven bij de gemeente.

5 jaar of langer 

Als u langer dan 5 jaar in Nederland woont, heeft u mogelijk een duurzaam verblijfsrecht. U mag dan voor onbepaalde tijd in Nederland blijven.

Werk zoeken in Nederland

U mag als werkzoekende naar Nederland komen. U krijgt dan 6 maanden de tijd om werk te zoeken. In deze maanden heeft u soms recht op een uitkering. U kunt zich als werkzoekende inschrijven bij UWV.

Heeft u na 6 maanden nog geen werk? En heeft u genoeg geld om van te leven, zonder bijstandsuitkering? Dan mag u ook na 6 maanden in Nederland blijven om werk te zoeken.

Werken in Nederland

Als EU-burger, EER-burger of Zwitser mag u in Nederland werken of een eigen bedrijf starten (dan bent u ‘zelfstandige’). U moet aan de volgende voorwaarden voldoen:

  • U heeft een geldig paspoort of geldige ID-kaart.
  • U werkt minimaal 16 uur per week of u verdient minstens 50% van de bijstandsnorm die voor u geldt.
  • Werkt u als zelfstandige of heeft u een eigen bedrijf? Dan moet u zich inschrijven bij de Kamer van Koophandel.

Als EU-burger, EER-burger of Zwitser heeft u geen werkvergunning nodig. U hoeft zich ook niet te melden bij de Immigratie- en Naturalisatiedienst (IND).

Werkloos of ziek 

Wordt u werkloos of ziek? Dan blijft u officieel nog minimaal 6 maanden werknemer of zelfstandige. U mag in deze periode in Nederland blijven. Ook als u in deze 6 maanden een bijstandsuitkering aanvraagt. Mogelijk heeft u recht op een WW-uitkering.

Economisch niet-actief

U kunt ook als ‘economisch niet-actieve’ EU-burger, EER-burger of Zwitser in Nederland wonen. U bent economisch niet-actief als u niet werkt. U heeft bijvoorbeeld de pensioenleeftijd. Of u leeft van het salaris van uw partner.

Als u economisch niet-actief bent, moet u aan de volgende voorwaarden voldoen:

  • U heeft een geldig paspoort of geldige ID-kaart.
  • U heeft een Nederlandse zorgverzekering.
  • U heeft genoeg geld om van te leven. U moet per maand minstens het minimumloon hebben. Of kunnen bewijzen dat u minder geld nodig heeft omdat bijvoorbeeld uw kosten laag zijn.

Studeren in Nederland

U kunt naar Nederland komen om te studeren als u voldoet aan de volgende voorwaarden:

  • U heeft een geldig paspoort of een geldige ID-kaart.
  • U bent ingeschreven bij een erkende opleiding.
  • U heeft genoeg geld om van te leven.
  • U heeft een zorgverzekering die geldig is in Nederland.

Bent u voor studie in Nederland en gaat u naast uw studie werken? Dan moet u een Nederlandse zorgverzekering afsluiten. Ook heeft u soms recht op studiefinanciering.

Familieleden van EU-burgers

Komt u als EU-burger in Nederland wonen? Dan mag u uw familieleden meenemen. Ook als zij niet de nationaliteit hebben van een EU-land, EER-land of Zwitserland.

Familieleden die u mag meenemen, zijn uw:

  • echtgenoot of geregistreerd partner
  • partner, als u minimaal 6 maanden samenwoont of samen een kind heeft
  • kinderen of kleinkinderen tot 21 jaar
  • kinderen of kleinkinderen vanaf 21 jaar als zij niet getrouwd zijn
  • ouders of grootouders

Kinderen en kleinkinderen vanaf 21 jaar, ouders en grootouders kunt u alleen naar Nederland meenemen als ze ‘ten laste’ van u zijn. Dat betekent dat u deze familieleden ondersteunt met geld of andere hulp.

Inschrijven IND

Komt u naar Nederland met een familielid dat niet de nationaliteit heeft van een EU-land, EER-land of Zwitserland? Dan moet u zich inschrijven bij de IND. Uw familielid moet een toetsing aan het Europees recht aanvragen bij de IND.

Meer informatie over dit onderwerp
  • Heeft het gevolgen voor mijn recht op verblijf als EU-burger als ik een bijstandsuitkering aanvraag?

    Dat hangt van uw situatie af. Het aanvragen van bijstand heeft geen gevolgen voor uw verblijfsrecht als EU-burger, EER-burger of Zwitser in de volgende situaties:

    • U bent werknemer of zelfstandige. Heeft u gewerkt maar werd u tegen uw wil werkloos? Of bent u tijdelijk ziek? Dan blijft u officieel nog minimaal 6 maanden werknemer of zelfstandige.
    • U heeft schoolgaande kinderen in Nederland met een andere nationaliteit dan de Nederlandse. En u werkt of u heeft gewerkt in Nederland.
    • U heeft een duurzaam verblijfsrecht. Dit is een recht op verblijf voor onbepaalde tijd. Dit heeft u meestal als u langer dan 5 jaar in Nederland bent.

    In andere situaties kan de IND besluiten dat u niet in Nederland mag blijven. De IND kijkt hierbij naar uw persoonlijke situatie. Bijvoorbeeld hoelang u al in Nederland bent. En of u al eerder bijstand kreeg of een baan had in Nederland.

    Ook andere uitkeringen kunnen gevolgen hebben voor uw recht om in Nederland te blijven.

    Heeft u niet genoeg geld om van te leven en wilt u bijstand aanvragen? Neem dan eerst contact op met een van onze juristen voor advies over uw situatie.

  • Wanneer heb ik een duurzaam verblijfsrecht en wat betekent dit?

    U heeft een duurzaam verblijfsrecht als u 5 jaar achter elkaar in Nederland woonde volgens het Europees recht en aan de voorwaarden voldoet. Met een duurzaam verblijfsrecht mag u voor onbepaalde tijd in Nederland blijven.

    Woonde u in deze 5 jaar ook buiten Nederland? Dan krijgt u toch een duurzaam verblijfsrecht als u:

    • maximaal 6 maanden per jaar buiten Nederland was
    • buiten Nederland was voor militaire dienstplicht
    • 1 keer maximaal 12 maanden buiten Nederland was om een belangrijke reden. Bijvoorbeeld een ernstige ziekte of een zwangerschap en bevalling.
    • voor uw werk naar het buitenland moest.

    Zat u in Nederland in de gevangenis? Dan telt de periode vóór uw gevangenschap niet mee. U moet 5 jaar in Nederland wonen vanaf het moment dat u uit de gevangenis komt. Woonde u al 5 jaar achter elkaar in Nederland vóór uw gevangenschap? Dan heeft u mogelijk al een duurzaam verblijfsrecht.

    Eerder dan 5 jaar

    Soms heeft u al eerder een duurzaam verblijfsrecht. Bijvoorbeeld als u door ziekte nooit meer kunt werken. Of als u de pensioenleeftijd bereikt. U kunt ook eerder recht op een duurzaam verblijf hebben als u grensarbeider bent. U bent grensarbeider als u in Nederland woont, maar over de grens werkt of andersom.

    Voorwaarden duurzaam verblijfsrecht

    Als u een duurzaam verblijfsrecht heeft, gelden geen extra voorwaarden meer voor uw verblijf. U hoeft bijvoorbeeld niet minimaal 16 uur per week te werken. Ook heeft het aanvragen van een bijstandsuitkering geen gevolgen voor uw verblijfsrecht.

    Verblijfsrecht verliezen

    Gaat u langer dan 2 jaar buiten Nederland wonen nadat u een duurzaam verblijfsrecht kreeg? Dan kunt u uw duurzaam verblijfsrecht kwijtraken.

    U kunt uw verblijfsrecht ook kwijtraken als u een gevaar bent voor de openbare orde. Bijvoorbeeld als u een strafblad heeft. 

  • Kan ik mijn familieleden naar Nederland halen via de België-route of Europa-route?

    Als Nederlander kunt u niet zomaar uw buitenlandse partner of familieleden naar Nederland halen. Maar als EU-burger kan dit soms wel, volgens het Europees recht. Een manier om dit te doen is de België-route of Europa-route.

    Nederlands recht

    Heeft u altijd in Nederland gewoond? Dan gelden de voorwaarden voor gezinshereniging uit de Nederlandse wet.

    Misschien kunt u niet voldoen aan deze voorwaarden. U heeft bijvoorbeeld niet genoeg middelen om voor uw partner of familielid te zorgen. Of uw partner of familielid voldoet niet aan de inburgeringseis.

    Europees recht

    Soms kunt u uw buitenlandse partner of familielid dan toch naar Nederland halen. Via de zogenaamde België-route of Europa-route.

    U moet dan een tijdje in een ander Europees land wonen. Bijvoorbeeld als werknemer, zelfstandige, student of economisch niet-actieve. Uw familielid moet dan bij u in dat Europese land komen wonen.

    U maakt dan gebruik van het Europees recht en niet van het Nederlandse recht. Omdat veel Nederlanders ervoor kiezen tijdelijk in België te wonen, wordt dit vaak de België-route genoemd.

    De België-route of Europa-route

    Voor de België-route of Europa-route moet u:

    • minimaal 3 maanden in een ander EU-land wonen, samen met uw partner of familielid
    • zich inschrijven of aanmelden bij de immigratiedienst in het EU-land waar u woont
    • een geldige zorgverzekering hebben
    • een geldig paspoort of ID-kaart hebben
    • voldoende middelen hebben om voor uzelf en uw familielid te zorgen. Uw inkomen moet bijvoorbeeld gelijk zijn aan het minimumloon in Nederland, of hoger.

    Aanvraag

    Na uw verblijf in een ander EU-land kunt u met uw partner of familielid naar Nederland komen. U vraagt dan voor uw partner of familielid toetsing aan het Europees recht aan. U moet bewijzen dat u 3 maanden in een ander EU-land woonde. Bijvoorbeeld door een arbeidscontract, een huurcontract of kassabonnen.

     

  • Kan ik bij mijn Nederlandse kind in Nederland verblijven als ik geen EU-burger ben?

    Heeft u niet de nationaliteit van een EU-land, EER-land of Zwitserland? En heeft u een kind met de Nederlandse nationaliteit dat in Nederland woont? Dan kunt u een verblijfsrecht krijgen voor verblijf bij uw kind in de volgende situaties:

    • Uw kind is jonger dan 18 jaar.
    • U heeft de zorg voor uw kind.
    • Uw kind is afhankelijk van uw zorg. En uw kind moet uit Nederland vertrekken als u niet in Nederland mag blijven. De IND kijkt hierbij onder andere naar de leeftijd en ontwikkeling van uw kind en de relatie van uw kind met u en de andere ouder.
  • Heeft de Brexit gevolgen voor mijn verblijfsrecht in Nederland?

    Sinds 1 januari 2021 heeft u als Britse burger een verblijfsvergunning nodig om in Nederland te wonen. Dat geldt ook voor familieleden die bij u in Nederland wonen.

    Geen verblijfsvergunning nodig

    U hoeft geen verblijfsvergunning aan te vragen in de volgende situaties:

    • U heeft een Nederlandse verblijfsvergunning voor onbepaalde tijd of een verblijfsvergunning als EU langdurig ingezetene in Nederland.
    • U heeft naast uw Britse nationaliteit ook de nationaliteit van een EU-land, EER-land of Zwitserland.
    • Uw relatie met een Britse partner eindigde door scheiding of overlijden. En u heeft niet de nationaliteit van een EU-land, EER-land of Zwitserland.
Terug naar boven Shape