Echtscheiding: hoe regel ik dat?

Bij een echtscheiding beëindigt de rechter uw huwelijk. Bij een scheiding moet van alles worden geregeld, omdat u daarna geen juridische banden meer met elkaar heeft.

Wat moet u regelen

Om de echtscheiding aan te vragen, heeft u een advocaat nodig. Als u het overal over eens bent, kunt u samen één advocaat nemen. Dat is goedkoper en gaat meestal sneller, dan als u allebei een eigen advocaat moet inschakelen.

Voordat de scheiding rond is, moet u onder meer afspreken hoe u uw gezamenlijke bezittingen verdeelt en wat er gebeurt met uw woning. Heeft u samen kinderen? Dan moet u afspraken maken over hun verzorging. Gaan ze grotendeels bij één ouder wonen, dan moet er een zorgregeling of omgangsregeling komen. Is er tijdens uw huwelijk pensioen opgebouwd, dan moeten deze pensioenrechten ook verdeeld worden.

De beëindiging van een geregistreerd partnerschap hoeft niet hetzelfde te verlopen als de beëindiging van een huwelijk. U heeft namelijk niet altijd een advocaat nodig, omdat u bijvoorbeeld via een notaris het geregistreerde partnerschap ook 'met wederzijds goedvinden' kan beëindigen. Dit kan slechts als er geen minderjarige kinderen bij het geregistreerde partnerschap betrokken zijn.

Neem de volgende stappen:

Stap 1. Maak onderling afspraken

Nadat u met uw partner heeft besloten te gaan scheiden, kunt u eerst proberen om samen afspraken te maken over de echtscheiding. Het gaat hierbij om afspraken over de kinderen (verdeling van de zorg- en opvoedingstaken), alimentatie, de woning, het pensioen en de verdeling van de spullen en eventuele schulden. De afspraken zijn het beste na te komen als deze onderling zijn gemaakt.

Bent u getrouwd op huwelijkse voorwaarden? Dan moet u bij het maken van de afspraken over de echtscheiding rekening houden met de afspraken in de huwelijkse voorwaarden.

Het is verstandig om de gemaakte afspraken op papier te zetten in een zogenaamde echtscheidingsplan. Wanneer u kinderen heeft met uw echtgenoot, moet u ook afspraken maken in een ouderschapsplan. Op de website van de Raad voor Rechtsbijstand vindt u een handig hulpmiddel om zelf een echtscheidingplan en ouderschapsplan te maken.

Als u de afspraken op papier heeft gezet, dan heeft u een advocaat nodig om de echtscheiding aan te vragen. Lees verder bij stap 5 hoe u het verzoek om echtscheiding indient.

Stap 2. Mediation: los het samen op

Lukt het niet (helemaal) om afspraken te maken over de echtscheiding, dan kunt u de hulp vragen van een mediator (bemiddelaar). De mediator neemt geen beslissingen, maar zorgt ervoor dat beide partners kunnen aangeven hoe zij de echtscheiding willen regelen. Daarna probeert u samen met uw ex-partner een oplossing te vinden die voor allebei de partners goed uitpakt. De mediator begeleidt u hierin.

Deze afspraken worden door de mediator vastgelegd. Als deze afspraken op papier staan, zal de mediator meestal een advocaat inschakelen die dan voor u het verzoek tot echtscheiding zal indienen bij de rechtbank. Meer informatie over mediation, de voordelen en de kosten van mediation vindt u op onze website bij Mediation.

Stap 3. Schakel een advocaat in

Als het niet lukt om afspraken te maken over de echtscheiding, kunt u de hulp van een advocaat inschakelen. U laat het onderhandelen dan over aan uw advocaat. Uw advocaat onderhandelt dan met de advocaat van uw ex-partner.

De advocaat vertegenwoordigt u ook bij de rechter. De rechter luistert naar beide partijen en doet daarna uitspraak. In dit geval heeft u allebei advocaatkosten. Ook kan het langer duren voordat de rechter uitspraak kan doen.

Stap 4. Vraag een voorlopige voorziening aan

Als u wilt scheiden, moeten er soms een aantal zaken geregeld worden die niet zo lang kunnen wachten. Wanneer u met uw echtgenoot deze zaken onderling niet kan regelen, kunt u via een advocaat een 'voorlopige voorziening' bij de rechter aanvragen. De rechter zal in dat geval beide advocaten horen en beslist uiteindelijk over de voorlopige voorziening. U ontvangt een schriftelijk bericht van deze uitspraak. Soms verwijst de rechter naar een mediator om voorlopige afspraken te maken.

Een voorlopige voorziening is niet definitief. Als er belangrijke wijzigingen zijn in uw persoonlijke situatie kunt u altijd om een aanpassing vragen. Doet u niets, dan is de voorlopige voorziening hetzelfde als de einduitspraak.

Stap 5. Verzoek om echtscheiding

Het aanvragen van een echtscheiding wordt bij de rechtbank gedaan. Dit wordt het 'verzoek om echtscheiding’ genoemd. Hieraan wordt het echtscheidingsconvenant gehecht, waarin alle afspraken staan die u heeft gemaakt. Wanneer u kinderen heeft met uw echtgenoot, moet u een ouderschapsplan aan het verzoek toevoegen. Het verzoek om echtscheiding kan alleen door een advocaat worden ingediend bij de rechter.

Gemeenschappelijk verzoek
Als u en uw ex-partner in onderling overleg of na mediation het op alle punten met elkaar eens bent, kunt u samen één advocaat inschakelen. Uw advocaat vraagt dan voor u echtscheiding aan op 'gemeenschappelijk verzoek'.

Eenzijdig verzoekschrift
Wanneer uw echtgenoot het niet eens is met de echtscheiding of u geen afspraken heeft kunnen maken, dan kan uw advocaat op uw initiatief een echtscheiding aanvragen.

Uw advocaat zal dan een ‘eenzijdig verzoekschrift’ indienen bij de rechtbank.
Het verzoekschrift zal aan uw echtgenoot worden ‘betekend’ (afgegeven) door een deurwaarder.
Uw echtgenoot heeft vanaf de datum dat het verzoekschrift is betekend 6 weken de tijd om uitstel te vragen of een verweerschrift in te dienen.

Er zal een zitting plaatsvinden waarbij allebei de partijen worden gehoord. Het kan zijn dat de rechter u en uw echtgenoot verwijst naar een mediator.

Stap 6. Rond de echtscheiding af

Wanneer er een gemeenschappelijk verzoek om echtscheiding is gedaan, neemt de rechter het echtscheidingsconvenant (document waarin alle afspraken over de echtscheiding staan) op in de echtscheidingsbeschikking. De echtscheidingsbeschikking is de beslissing van de rechter waarin de echtscheiding wordt uitgesproken.

Wanneer er een eenzijdig verzoek tot echtscheiding is gedaan, neemt de rechter een beslissing nadat alle partijen de mogelijkheid hebben gehad om gehoord te worden.

Als u of uw ex-echtgenoot het niet eens is met de beschikking, dan kunt u binnen een termijn van 3 maanden in hoger beroep. U heeft hierbij de hulp van een advocaat nodig.

Stap 7. Laat de echtscheidingsbeschikking inschrijven

Wanneer de echtscheiding is uitgesproken, kunt u na het verstrijken van de beroepstermijn de echtscheidingsbeschikking laten inschrijven in de registers van de burgerlijke stand waar uw huwelijk is gesloten. De advocaat die de echtscheiding heeft aangevraagd, regelt dit in de meeste gevallen voor u.

Als u en uw ex-partner niet in hoger beroep willen gaan, kunt u beide een akte van berusting tekenen. In dat geval kan de beschikking eerder worden ingeschreven.

Let op:

De echtscheidingsbeschikking moet binnen zes maanden worden ingeschreven, nadat de echtscheidingsbeschikking definitief is geworden. Dat is het moment dat u beiden niet meer in beroep kunt gaan. Als u langer wacht, verliest de beschikking zijn geldigheid en moet u de hele procedure opnieuw opstarten.

Veelgestelde vragen

Om welke redenen kan de rechter mijn huwelijk ontbinden?

Er is maar één wettelijke grond voor echtscheiding: 'duurzame ontwrichting' van het huwelijk. Dat betekent dat de verhouding tussen u beiden zo slecht is, dat bij elkaar blijven niet langer mogelijk is en dat er ook geen reële kans is dat het weer goed komt. Of er iemand de schuld heeft aan de scheiding maakt niet uit.
Wat zijn huwelijkse voorwaarden?

Huwelijkse voorwaarden worden opgenomen in een akte bij de notaris. Dit is een overeenkomst waarbij echtgenoten de vermogensrechtelijke gevolgen van hun huwelijk anders regelen dan de standaard wettelijke regeling. Dit komt erop neer dat niet alle goederen (spullen) en schulden van beide echtgenoten zijn.

Huwelijkse voorwaarden kunnen zowel vóór het sluiten van het huwelijk als tijdens het huwelijk worden gemaakt of gewijzigd. U heeft daar een notaris voor nodig.
Wat zijn de kosten van een echtscheiding?

U krijgt in ieder geval te maken met advocatenkosten, griffierechten en eventueel de kosten van een mediator. Daar kunnen allerlei andere kosten bijkomen: voor uittreksels en advieskosten (bijvoorbeeld van een belastingconsulent, accountant of fiscalist). De meeste rechtsbijstandverzekeringen sluiten echtscheidingsprocedures uit. Lees daarom uw polisvoorwaarden goed. Soms worden wel de kosten van een mediator vergoed. Voor lagere inkomens is gesubsidieerde rechtsbijstand mogelijk voor zowel een mediator als een advocaat.

U kunt op 3 manieren de scheidingskosten in de hand houden:
- door samen afspraken te maken en samen één advocaat te nemen om een gemeenschappelijk echtscheidingsverzoek in te dienen.
- door samen afspraken te maken en af te spreken dat één van u beiden het echtscheidingsverzoek indient en de ander daartegen geen verweer voert. Ook dan is geen tweede advocaat nodig.
- door een mediator in te schakelen in plaats van meteen allebei een advocaat in de arm te nemen.

Kijk ook eens bij

Alle vragen over Echtscheiding

Naar boven

Disclaimer

Het Juridisch Loket is zorgvuldig als het gaat om het geven van betrouwbare en actuele informatie aan de bezoekers van deze website. Zij kan echter niet garanderen dat deze informatie altijd foutloos, volledig en actueel is. Daarom kunnen aan de informatie op deze website alsmede eventueel advies - per e-mail, via de vraagfunctie of op pagina’s van deze website - geen rechten worden ontleend. Verder aanvaardt het Juridisch Loket geen aansprakelijkheid voor schade als gevolg van onjuistheden of onvolledigheden in de aangeboden informatie, noch voor schade die het gevolg is van problemen veroorzaakt door, of inherent aan het verspreiden van informatie via het internet, zoals storingen of onderbrekingen van of fouten of vertraging in het verstrekken van informatie of diensten door Het Juridisch Loket of door u aan het Juridisch Loket door middel van de website of anderszins langs elektronische weg..

Op de website kunnen hyperlinks of andere verwijzingen naar informatie van (niet-)commerciële instellingen en organisaties zijn opgenomen. Het Juridisch Loket is niet verantwoordelijk voor de inhoud van die websites en informatie van derden.

Op de inhoud van de website, waaronder begrepen maar niet beperkt tot de teksten, look and feel, geluid- en beeldmateriaal, afbeeldingen, software, vormgeving, merken, logo’s, enige andere informatie en databanken rusten intellectuele eigendomsrechten welke aan het Juridisch Loket, haar licentiegevers en/of haar partners toebehoren. Deze inhoud mag uitsluitend worden gebruikt om van de website en de daarop aangeboden diensten gebruik te maken. Zonder uitdrukkelijke voorafgaande schriftelijke toestemming van het Juridisch Loket mag u de inhoud niet voor andere doeleinden aanwenden, waaronder begrepen, maar niet beperkt tot het verveelvoudigen en/of openbaar maken daarvan dan wel het verstrekken daarvan aan derden, al dan niet voor commerciële doeleinden.