Coronavirus en werk: de meest gestelde vragen
Het coronavirus kan voor problemen zorgen op uw werk. Mag uw werkgever bijvoorbeeld vragen of u gevaccineerd bent? En hoe zit het met uw recht op loon als u niet gevaccineerd bent en ziek wordt? Bekijk de meest gestelde juridische vragen.
Moet ik mij laten vaccineren tegen het coronavirus als mijn werkgever dit wil?
Uw werkgever mag u niet verplichten om u te laten vaccineren. U heeft het recht om beslissingen over uw eigen lichaam te nemen. Dus ook of u een vaccinatie wilt.
Uw werkgever moet wel zorgen voor een gezonde en veilige werkplek. Hij kan een belangrijke reden hebben om te vragen of u zich laat vaccineren. Bijvoorbeeld omdat u met kwetsbare mensen werkt. Daar tegenover staat uw belangrijke recht om beslissingen over uw eigen lichaam te nemen.
Het hangt van de situatie af of de redenen van uw werkgever belangrijker zijn, of die van u. Probeer er samen met uw werkgever uit te komen. Lukt dat niet? Dan kunt u naar de rechter stappen.
Mag mijn werkgever vragen of ik gevaccineerd ben?
Uw werkgever mag vragen of u gevaccineerd bent. Maar u hoeft geen antwoord te geven. Uw werkgever mag niet doorvragen als u niets zegt.
Geeft u antwoord op de vraag of u bent gevaccineerd? Dan mag uw werkgever die informatie niet in een systeem zetten. Want medische informatie is privé.
Mag de bedrijfsarts vragen of ik gevaccineerd ben?
Uw bedrijfsarts mag vragen of u gevaccineerd bent. Hij moet daarvoor wel een goede reden hebben. Bijvoorbeeld als u met kwetsbare mensen werkt. Hij mag uw antwoord niet doorgeven aan uw werkgever. U bent ook niet verplicht om antwoord te geven.
Bent u niet gevaccineerd? Dan bekijkt de bedrijfsarts of u uw werk kunt blijven doen. Hij geeft bijvoorbeeld advies over de inrichting van uw werkplek. Zo kan een mogelijke besmetting op de werkvloer worden voorkomen.
Of u wel of niet gevaccineerd bent, hoort bij bijzondere persoonsgegevens. Uw bedrijfsarts mag informatie over vaccinatie daarom alleen opslaan in een register als u ziek bent of gaat re-integreren.
Kan ik worden ontslagen omdat ik niet gevaccineerd ben tegen het coronavirus?
Soms is het voor uw functie noodzakelijk dat u gevaccineerd bent. Bijvoorbeeld als u werkt met kwetsbare mensen. Als u zich niet laat vaccineren, dan riskeert u ontslag. Uw werkgever kan dan tegen de rechter zeggen dat u door uw weigering niet geschikt bent voor de functie. Maar hij kan u nooit dwingen om u te laten vaccineren.
Wilt u zich niet laten vaccineren? Bekijk dan met de werkgever of er andere oplossingen zijn. Misschien kunt u thuiswerken. Of tijdelijk ander werk doen.
Moet ik een vaccinatiebewijs of QR-code laten zien op mijn werk?
Nee, uw werkgever mag u niet vragen om een vaccinatiebewijs. Ook niet om een QR-code of testbewijs. Een vaccinatiebewijs of QR-code is medische informatie. En medische informatie is privé.
Uw werkgever moet wel zorgen voor een veilige werkplek. Daardoor vragen werkgevers soms toch om een vaccinatiebewijs, ook al mag dit niet. Op dit moment zijn hierover nog geen uitspraken van rechters.
Moet mijn werkgever maatregelen nemen om verspreiding van het coronavirus te voorkomen?
Uw werkgever moet zorgen voor een veilige werkplek. Wat dat betekent, verschilt per werkplek. U mag van uw werkgever verwachten dat hij zich houdt aan de adviezen van het RIVM over het coronavirus.
Heeft u tijdens uw werk regelmatig contact met mensen? Dan kunt u meer maatregelen verwachten van uw werkgever.
Had iemand op uw werk contact met een coronapatiënt? Dan moet uw werkgever zich houden aan het protocol van de GGD. Hierin staan regels voor uw werkgever om besmetting te voorkomen.
Mag mijn werkgever mijn loon stopzetten als ik niet gevaccineerd ben en ziek word?
Uw werkgever mag uw loon niet zomaar stoppen als u ziek wordt. U heeft namelijk meestal recht op loon bij ziekte. Afspraken hierover staan in uw contract of cao. Of u wel of niet gevaccineerd bent, maakt niet uit.
Heeft u vragen over uw recht op loon bij ziekte? Of stopt uw werkgever met het betalen van uw loon? Neem dan contact op met een van onze juristen.
Heb ik recht op loon tijdens verplichte thuisquarantaine?
Thuisquarantaine betekent dat u thuis blijft, totdat zeker is dat u niet besmet bent. Dit is alleen verplicht als de GGD dit voorschrijft.
Tijdens verplichte thuisquarantaine heeft u meestal recht op loon. Vindt uw werkgever dat hij u niet hoeft te betalen? Dan moet hij hier geldige redenen voor hebben. De rechter bepaalt of hij gelijk heeft.
Loon na vakantie
Soms moet u in quarantaine als u terugkomt van vakantie. U heeft tijdens deze quarantaine geen recht op loon als het land waar u was tijdens uw vakantie een negatief reisadvies had. Het vakantieland heeft dan code oranje of rood. Als u kunt thuiswerken, heeft u wel recht op doorbetaling van loon.
Veranderde het positieve reisadvies tijdens uw vakantie in een negatief reisadvies? En moet u in quarantaine na thuiskomst? Dan heeft u vaak wel recht op loon. Het is verstandig om goed te kijken naar de afspraken hierover in uw contract of cao.
Kijk voor meer informatie over reizen naar het buitenland op Coronavirus en reizen: de meest gestelde vragen.
Heb ik recht op loon als ik ziek word door het coronavirus?
Uw werkgever moet loon doorbetalen bij ziekte. Dit geldt ook als u ziek bent door het coronavirus. Meld u via de normale weg ziek op uw werk. En volg de instructies op van uw bedrijfsarts, de GGD en het RIVM.
Heb ik recht op loon als er geen werk is door het coronavirus?
Is het bedrijf waar u werkt gesloten of is er minder werk door het coronavirus? Dan heeft u meestal toch recht op loon. Dit hangt af van de afspraken in uw contract of cao.
Heeft u vragen over uw recht op loon? Neem dan contact op met een van onze juristen.
Heb ik als oproepkracht recht op loon als er geen werk is door het coronavirus?
Als u een nulurencontract heeft, hoeft uw werkgever u alleen loon te betalen als u werkt. Werkt u langer dan 3 maanden bij uw werkgever? Dan heeft u mogelijk recht op een contract met een vast aantal uren.
Heeft u geen recht op een vast aantal uren? Kijk dan of u een WW-uitkering kunt krijgen.
Heeft u een min-maxcontract? Dan heeft u altijd recht op het minimumaantal uren. Ook als de werkgever geen werk voor u heeft. Werkt u langer dan 3 maanden bij uw werkgever en werkte u gemiddeld meer dan de minimumuren? Dan heeft u mogelijk ook recht op een contract met het hogere gemiddelde.
Heb ik als uitzendkracht recht op loon als er geen werk is door het coronavirus?
Als uitzendkracht is het belangrijk om te weten wat voor soort contract u heeft:
Fase A (ABU-cao) of fase 1 en 2 (NBBU-cao)
Kijk of er een uitzendbeding in uw contract staat. Bij een uitzendbeding eindigt uw arbeidsovereenkomst automatisch als er geen werk meer voor u is. U heeft dan geen recht op loon.
Heeft u geen uitzendbeding? Kijk dan of er ‘uitsluiting van de loondoorbetalingsverplichting’ in uw contract staat. Bij een uitsluiting blijft u officieel wel in dienst van het uitzendbureau. Maar u heeft geen recht op loon als er geen werk is.
Staat er geen uitzendbeding en geen uitsluiting van de loondoorbetalingsverplichting in uw contract? Dan heeft u recht op loon zolang uw contract duurt.
Fase B (ABU-cao) of fase 3 (NBBU-cao)
U heeft een tijdelijk contract. Zolang uw contract loopt, heeft u recht op loon voor de afgesproken uren. Ook als er geen werk voor u is.
Het uitzendbureau mag besluiten om uw contract niet te verlengen na de einddatum.
Fase C (ABU-cao) of fase 4 (NBBU-cao)
U heeft een vast contract. U heeft recht op loon voor de afgesproken uren. Ook als er geen werk voor u is.
Het uitzendbureau kan u niet ontslaan als er geen werk voor u is. Het heeft daarvoor toestemming nodig van u, UWV of de kantonrechter.
Heeft u geen recht (meer) op loon? Vraag dan een WW-uitkering aan.
Let op
Is het uitzendbureau geen lid van de ABU of NBBU? Dan gelden mogelijk andere regels voor u als uitzendkracht. Soms staat er een uitzendbeding in uw contract, maar is dit niet meer geldig. Bijvoorbeeld als u 26 weken gewerkt heeft. Soms moet het uitzendbureau toch uw loon betalen als er geen werk is door het coronavirus. Neem bij vragen hierover contact op met een van onze juristen.
Ben ik verplicht om andere werkzaamheden te doen als mijn werkgever dit vraagt?
Normaal gesproken doet u de taken zoals die in uw contract staan en die passen bij uw functie. Vraagt uw werkgever u om door het coronavirus tijdelijk andere taken te doen? Dan moet u dit mogelijk doen als goede werknemer. Het gaat er dan om of het redelijk is wat de werkgever van u vraagt. Wat redelijk is, is voor iedereen anders.
Doet u tijdelijk ander werk? Maak daar dan goede afspraken over en schrijf deze op.
Ben ik verplicht vakantie op te nemen als er te weinig werk is door het coronavirus?
Uw werkgever mag met u praten over een oplossing als er te weinig werk is door het coronavirus. Hij kan u vragen vakantiedagen op te nemen. Kijk in uw contract, cao en bedrijfsreglement welke afspraken er zijn over het opnemen van vakantiedagen. Er kan verschil zijn tussen uw wettelijke en bovenwettelijke vakantiedagen.
Ondernemingsraad
Staat in uw contract, cao en bedrijfsreglement niet dat uw werkgever mag bepalen wanneer u uw vakantiedagen gebruikt? Controleer dan of de ondernemingsraad van uw bedrijf heeft bepaald dat u verplicht vakantie moet opnemen.
Is er geen besluit van de ondernemingsraad of heeft uw bedrijf geen ondernemingsraad? Dan kan uw werkgever u waarschijnlijk niet verplichten vakantiedagen op te nemen.
Afspraken
Probeer met uw werkgever te praten over een oplossing. Schrijf afspraken goed op, bijvoorbeeld in een e-mail.
Komt u er samen niet uit? Gebruik dan onze voorbeeldbrief protesteren tegen verplicht opnemen vakantiedagen.
Bouw ik minuren op als er geen werk is door het coronavirus?
U kunt alleen minuren opbouwen als dit is afgesproken in uw contract of cao. U krijgt dan een aantal vaste uren betaald, terwijl u soms minder werkt (minuren). Dit geldt ook voor plusuren: u krijgt dan een aantal vaste uren betaald terwijl u er meer werkt. U kunt deze uren wekelijks, maandelijks of jaarlijks opbouwen.
Doordat u meer uren betaald kreeg dan u werkte, moet u deze uren later inhalen. Uw werkgever moet zich wel houden aan de afspraken in uw contract of cao. Hierin kan staan hoelang uw minuren geldig blijven. Bouwt u minuren op jaarbasis op? Dan moet u deze vaak binnen 6 maanden na het einde van een kalenderjaar inhalen. Neem bij vragen hierover contact op met een van onze juristen.
Moet ik minuren inhalen als ik door corona minder kan werken?
U bouwde flink wat minuren op als u bij een bedrijf werkt dat dicht moest blijven door de coronamaatregelen. Denk aan een winkel of horecabedrijf. Uw werkgever kan u vragen deze minuren in te halen.
Dit is een redelijke vraag, omdat u daarover afspraken heeft met uw werkgever in uw contract of cao. Ook als uw werkgever NOW aanvroeg, kan dit redelijk zijn.
Bekijk wat er in uw contract of cao staat over het inhalen van minuren. En bespreek uw persoonlijke situatie met uw werkgever. Misschien kunt u ander werk doen of thuiswerken.
Denkt u dat u onredelijk veel uren moet inhalen? Neem dan contact op met een van onze juristen. Of vraag advies aan uw rechtsbijstandverzekeraar of vakbond.
Mag mijn werkgever minuren met mijn salaris verrekenen als mijn contract door corona stopt?
Uw werkgever mag alleen minuren verrekenen als dit is afgesproken in uw contract of cao. Of als u weigerde om deze minuren in te halen. Gaat u uit dienst voor u de minuren heeft ingehaald? En stopt uw contract door corona en niet omdat u zelf weg wilde? Dan kan het onredelijk zijn als uw werkgever de minuren verrekent met het salaris dat u nog krijgt.
Soms staat er in de cao dat u minuren moet inhalen binnen een half jaar na het einde van een kalenderjaar. Dit lukt niet als u uit dienst gaat. Ga hierover dus in gesprek met uw werkgever. Komt u er samen niet uit? Neem dan contact op met een van onze juristen. Of vraag advies aan uw rechtsbijstandverzekeraar of vakbond.
Moet ik re-integreren tijdens de coronacrisis?
Ja. U en uw werkgever moeten zich nog steeds houden aan de verplichtingen voor re-integratie bij ziekte. Mogelijk kunnen u of uw werkgever zich tijdelijk niet houden aan sommige afspraken door het coronavirus.
Houdt u zich als werknemer niet aan de afspraken? Dan kunt u uw recht op loon verliezen. Houdt uw werkgever zich niet aan de afspraken? Dan kan UWV bepalen dat u ook na 2 jaar ziekte, recht houdt op loon.
Tijdens de coronacrisis moet u zich ten minste houden aan de volgende afspraken:
U moet nog steeds komen werken op de afgesproken tijden. Uw werkgever moet zorgen voor een veilige werkplek. Doordat u ziek bent, kan dit voor u iets anders betekenen dan voor uw collega’s. Overleg hierover met uw werkgever en de bedrijfsarts.
Is het bedrijf gesloten? Kijk dan samen met uw werkgever of u op een andere manier of op een andere werkplek kunt re-integreren. Als dit niet kan, spreekt u af verder te gaan met uw re-integratie meteen nadat het bedrijf weer open is.
U heeft nog steeds afspraken met de bedrijfsarts. Zorg dat u hiervoor bereikbaar bent.
U heeft recht op uw loon bij ziekte, ook als u door het coronavirus niet of minder kunt re-integreren.
Welke rechten heb ik als ik thuiswerk?
Als u regelmatig thuiswerkt, moet uw werkgever ervoor zorgen dat u een gezonde thuiswerkplek heeft. Heeft u bijvoorbeeld een goede bureaustoel nodig voor uw werk, dan moet uw werkgever hiervoor zorgen. Hij moet voorkomen dat u door uw werk last krijgt van uw gezondheid.
Wat uw werkgever precies voor uw thuiswerkplek moet regelen, hangt af van uw situatie. Mag u meer dagen in de week en langere tijd thuiswerken? Dan moet uw werkgever mogelijk meer doen. Bijvoorbeeld een laptop of mobiele telefoon van de zaak geven. Als u door een ongeschikte thuiswerkplek ziek wordt, moet uw werkgever misschien uw schade vergoeden.
Ongeschikte thuiswerkplek
Vindt u uw thuiswerkplek niet geschikt? Probeer dan met uw werkgever een oplossing te vinden.
Komt u er niet uit met uw werkgever? Vraag dan bijvoorbeeld uw arbo-arts om advies. Of vraag een mediator om hulp.
Recht op thuiswerkvergoeding
Uw werkgever kan u een thuiswerkvergoeding geven van maximaal € 2 per dag. Voor dagen dat u thuiswerkt, krijgt u geen reiskostenvergoeding. Werkt u een deel van de dag thuis en een deel op kantoor? Dan krijgt u voor deze dag óf de thuiswerkvergoeding, óf een reiskostenvergoeding.
Kan mijn werkgever mij ontslaan als er door corona te weinig werk is?
Door de coronacrisis hebben veel bedrijven minder werk of financiële problemen. Soms is er geen andere oplossing dan een werknemer te ontslaan. Maar ook bij ontslag door corona moet uw werkgever zich houden aan de normale regels voor ontslag.
Klopt het ontslag? Controleer dan of u recht heeft op een transitievergoeding of aanzegvergoeding.
Vaststellingsovereenkomst
Uw werkgever kan u ook vragen om een vaststellingsovereenkomst te tekenen. Als u tekent, stopt uw contract.
U hoeft deze overeenkomst niet te tekenen. Controleer daarom eerst de vaststellingsovereenkomst met onze checklist. Heeft u een rechtsbijstandverzekering of bent u lid van een vakbond? Vraag hen dan om advies.
Bent u het niet eens met uw ontslag? Dan kunnen wij u doorsturen naar een advocaat.
Ik heb een vraag over reizen en werk
Kijk voor vragen over bijvoorbeeld vakantie, vastzitten in het buitenland en op reis voor uw werkgever op Coronavirus en reizen: de meest gestelde vragen.